Prezentujemy sprawozdanie z 20 lat działalności Radzyńskiego Stowarzyszenia Inicjatyw Lokalnych przedstawione przez jego prezesa Józefa Korulczyka na sobotnich obchodach 20-lecia organizacji.
————————————–
Spotykamy się dzisiaj z okazji 20. rocznicy powstania Radzyńskiego Stowarzyszenia Inicjatyw Lokalnych. W marcu 2004 r. zostało ono wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego pod numerem 0000 199 220. Liczyło wtedy 16 członków. Na przestrzeni 20 lat jedni członkowie odchodzili, a inni zasilali jego szeregi. Obecnie stowarzyszenie zrzesza 25 członków. Z listy założycieli do dziś pozostało 3 członków: prezes stowarzyszenia Józef Korulczyk, wiceprezes Zbigniew Makarski oraz skarbnik Andrzej Dzięga. Ponadto w skład Zarządu wchodzą Szczepan Korulczyk (sekretarz), Andrzej Cap, Alicja Łagowska i Artur Kocyła. Przewodniczącą Komisji Rewizyjnej jest Elżbieta Korczyk. Od 2006 r. RaSIL ma status organizacji pożytku publicznego.
Od początku istnienia Stowarzyszenie zajmowało się i nadal zajmuje się działalnością wydawniczą. Przez okres 20 lat ukazało się ponad 100 pozycji wydawniczych. Warto zwrócić uwagę na niektóre z nich.
Są wśród nich 4 albumy:
1) „Kościoły powiatu radzyńskiego” Szczepana Korulczyka, Tadeusza Kierycha i Justyny Kurowskiej
2) „Dwory i pałace powiatu radzyńskiego” Agnieszki Gątarczyk, Joanny Kowalik-Bylickiej i Elżbiety Ostasz,
3) „Walizka Józefa Karłowicza” Dominiki Leszczyńskiej i Tomasza Młynarczyka
4) „Radzyń w fotografii” Tomasza Młynarczyka.
Szczególną rolę w naszych działaniach odegrała lokalna historia. Wydaliśmy wiele pozycji na ten temat. Do najciekawszych należy zaliczyć – 3 pozycje Piotra Szkurłatowicza: „Szkice z dziejów Kąkolewnicy”, „Artykuły zebrane” i „Zapomniany Radzyń. Opowieść dziadka”. „Dzieje Brzostówca i okolic” i „Historia Szkoły Podstawowej w Brzostówcu” Jadwigi Jonasz, „Zarys dziejów Polskowoli” Andrzeja Bojaczuka, „Kalendarium parafii Trójcy Świętej i dekanatu radzyńskiego” Tadeusza Semeniuka, „Twarze radzyńskiej bezpieki” Krystiana Pielachy, „Okupacja niemiecka w Radzyniu Podlaskim i powiecie radzyńskim w latach 1939-1944” Grzegorza Karpińskiego, Rafała Roguskiego i Damiana Sitkiewicza, „Skorowidz do rejestru mieszkańców Radzynia Podlaskiego z lat 1931-1939” Dariusza Magiera, „Powstanie styczniowe w powiecie radzyńskim” Jacka Pożarowszczyka, „Wybory polityczne mieszkańców Radzynia Podlaskiego 1989-2009” Szczepana Korulczyka, „Wybory polityczne mieszkańców gminy Radzyń Podlaski 1989-2009” Szczepana Korulczyka, „Koledzy z konspiracji. Powstańcze oddziały specjalne „Jerzyki” w Radzyniu Podlaskim 1942-1944″ Jana Trokowicza, „Seweryn Czetwertyński. Biografia” Agnieszki Gątarczyk, „75 lat Szkoły Podstawowej w Suchowoli 1928-2003” Agnieszki Gątarczyk, „Historia Szkoły Podstawowej w Białce” Ewy Niewęgłowskiej, „Przez szkiełko, oko i… dwie łzy – historia Płudów” Marii Krawczyk”, „Ścieżkami historii wokół brzozowickiej leśniczówki” Stanisława Męczyńskiego.
Z pozycji historycznych, które wydaliśmy, a które dotyczyły miejsc i wydarzeń spoza regionu, wymienić można takie publikacje jak „Dzieła zebrane” Jana Kołkowicza pod redakcją Anny Jeleszuk, „Kozietulski w Białej” ks. Jana Mioduszewskiego, , „Kleeberg. Generał bez skazy” Jacka Pożarowszczyka, „Żołnierze w społeczeństwie regionu siedleckiego w latach 1795-1831” Andrzeja Chojnackiego, „Ziemiaństwo Lubelszczyzny i Podlasia XIX i XX wieku” Albina Koprukowniaka. „Kazania księdza prałata” autorstwa księdza Witolda Kobylińskiego pod redakcją Małgorzaty Kołodziejczyk.
Na zakończenie omawiania działalności wydawniczej trzeba dodać, że jako stowarzyszenie wydaliśmy antologię dramatu białoruskiego pod redakcją Beaty Siwek p. t. „Labirynt”,
Wśród naszych wydawnictw są też tomiki wierszy lokalnych poetów. Zostały wydane między innymi tomiki „Mój kawałek nieba” Janiny Karasiuk, „Taka cisza jak tu” Jadwigi Laskowskiej, „Marta w krainie dylematów” Anny Wasak, „Naszyjnik z pereł” Anny Wasak, „Puzzle. Afrykańska figurka” Sławomira Walencika, „Rzeczy pisane prozą” Mariusza Bobera, „Wędrówka” Piotra Bogdanowicza, „Blask świętości” Janusza Szalasta, „Wolne żarty nie na żarty” Bogdana Czeżyka, „Sercem i duszą pisane” Piotra Struczyka, Odbite w lustrze Marty Świć i Tomasza Rudnickiego „Odzyskany czas” Gertrudy Banachowicz, „Urodzaj na słowo” Jolanty Koziej-Chołdzyńskiej, „Para z samowara” Romana Pudelskiego, „Poetycki most pokoleniowy. Wiersze młodzieży i seniorów”. Za działalność wydawniczą otrzymaliśmy wiele nagród mędzy innymi Nagroda imienia profesora Skowronka, nagrodę Zlota Pszczoła czy nagrodę Anny Kamieńskiej.
Stowarzyszenie przez pewien czas wydawało czasopisma naukowe: „Radzyński Rocznik Humanistyczny” i”Wschodni Rocznik Humanistycznyczy” oraz kwartalnik „Kozirynek”.
Innym obszarem działalności jest organizacja uroczystości patriotycznych. Wymienię tu organizację uroczystości ku czci żołnierzy podziemia niepodległościowego pomordowanych w lesie Baran. Pomysłodawcą tych obchodów w 2005 r. był Zbigniew Makarski. On też je organizował przy wsparciu stowarzyszenia za własne środki. Uroczystość stała się z czasem uroczystością ogólnopolską organizowaną pod patronatem prezydenta RP. Od ubiegłego roku RaSIL decyzją wojewody jest cyklicznym organizatorem obchodów. W roku 2023 r. poziom organizacji był wyjątkowy. W organizowanie obchodów włączyli się radni gminy Kąkolewnica, Urząd d/s Kombatantów i Osób Represjonowanych, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Lublinie i Starostwo Powiatowe w Radzyniu Podlaskim. Na wysoki poziom organizacji obchodów mieli wpływ sponsorzy: kopalnia Bogdanka, Fundacja PGE, Totalizator Sportowy oraz sołtysi i ochotnicze straże pożarne. Z tego miejsca im dziękuję. Dziękuję też indywidualnie Zbigniewowi Makarskiemu, Andrzejowi Capowi, Mariuszowi Majczynie i ś. p. Witoldowi Korulczykowi za koordynację działań.
Byliśmy też współorganizatorami obchodów 25. rocznicy powstania Niezależnego Samorządnego Związku Zawodowego „Solidarność”. Przez pewien czas stowarzyszenie było organizatorem Marszu Żołnierzy Wyklętych w Radzyniu, największego takiego marszu na północnej Lubelszczyźnie. Zapoczątkowaliśmy organizację w Radzyniu Biegu „Tropem Wilczym”.
RaSIL uczestniczył w społecznym komitecie budowy pomnika błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki, jak również w zbiórce pieniędzy na ten cel oraz w jego odsłonięciu.
W czasie 20 lat były organizowane sesje naukowe dotyczące historii. Ich pokłosiem są publikacje książkowe. Ukazały się następuje materiały posesyjne: „Uroczysko Baran. W kręgu zbrodni. Materiały posesyjne” pod redakcją Jana Kołkowicza, „13 XII 1981. Wiedza historyczna i świadomość społeczna po 25 latach od wprowadzenia stanu wojennego” pod redakcją Dariusza Magiera, „Wobec komunizmu. Materiały z sesji naukowej pt. „Lubelskie i południowe Podlasie wobec komunizmu 1918-1989″ ” pod redakcją Dariusza Magiera, „Partia komunistyczna w Polsce. Struktury – ludzie – dokumentacja” pod redakcją Dariusza Magiera. Nie można też nie wymienić sesji naukowej z okazji 550-lecia istnienia Radzynia.
Zostały też zorganizowane wystawy przy udziale Instytutu Pamięci Narodowej: wystawa „Ksiądz Jerzy Popiełuszko” w sali katechetycznej kościoła Trójcy Św. w Radzyniu oraz wystawa poświęcona żołnierzom wyklętym w Zespole Szkół w Kąkolewnicy. Była także wystawa regionalnych pamiątek związanych z NSZZ „Solidarność”. Po wystawie zebrane dokumenty przekazaliśmy do miejscowego archiwum. Warto też wspomnieć o wystawie „Pierekowka duszy. Książki totalitaryzmu 1944-1989”. Organizowaliśmy także wystawę fotografii Mirosława Koczkodaja „Ziemia z nieba” oraz wystawę malarstwa Magdaleny Reczko-Pietraszek „Chwile nieskończoności”.
Ważnym osiągnięciem Stowarzyszenia jest prowadzenie od prawie 12 lat portalu internetowego Radzyń Info. Dotychczas ukazało się około 125 tysięcy artykułów. Radzyń Info jest najpoczytniejszym portalem internetowym na naszym terenie. Redaktorem naczelnym jest Szczepan Korulczyk. Profil portalu na Facebooku ma ponad 4,2 tysiąca polubień i 4,5 tysiąca obserwujących. Należymy do ogólnopolskiej sieci portali i współpracujemy z Polską Agencją Prasową. Na portalu można spotkać różnorodną tematykę informacyjną. Jesteśmy patronem medialnym różnych uroczystości.
Warto jeszcze wspomnieć o pomniejszych działaniach. Organizowaliśmy wiele konkursów, między innymi „Promujemy Najlepszych” ze statuetką „Niedźwiadka”, konkurs „Chichot Chimery”, konkurs Radzyński Bakałarz, konkursy historyczne czy sportowe.
Organizowaliśmy także spotkania z ciekawymi ludźmi, n.p. prof. Albinem Koprukowniakiem, Wojciechem Sumlińskim, Marcinem Wrońskim, Krzysztofem Vargą czy Janem Tomkowiczem. Współuczestniczyliśmy w organizacji pierwszych Radzyńskich Spotkań z Podróżnikami, m.in. w organizowaniu spotkania z Wojciechem Cejrowskim.
Wydaliśmy kalendarze „Krzyże i kapliczki powiatu radzyńskiego” oraz „Dawny Radzyń w malarstwie Marka Leszczyńskiego”.
Nasze uroczystości uświetniały występy muzyczne między innymi Jana Pietrzaka, Eugeniusza Kasjanowicza,Tomasza Hapunowicza, Mileny Madziar czy grupy Dispelled Reality i pokazy historyczne grupy Jomsborg.
Fundowaliśmy też nagrody dla innych, np. dla organizatora wystawy modeli „Od Cedyni do Iraku”, dla najlepszych uczniów z przedmiotów humanistycznych w powiecie radzyńskim, dla uczestników konkursu historycznego „Wspólnoty Powiatowej”, dla uczestników turnieju drużyn osiedlowych w piłce nożnej, dla uczestników Olimpiady Przedszkolaków, dla uczestników Radzyńskiego Fotografowania.
W 2018 roku wystartowaliśmy w wyborach do samorządu. W wyborach do Rady Powiatu uzyskaliśmy 12% i wprowadziliśmy 2 radnych do Rady Powiatu oraz 2 radnych do Rady Gminy Kąkolewnica.
Obecnie prowadzimy drużynę młodych siatkarzy.
Z naszej inicjatywy w Radzyniu powstało biuro poselskie poseł Anny Dąbrowskiej-Banaszek.
Ze względu na duży zakres prowadzonej działalności zostały tylko wymienione tylko jej najważniejsze aspekty. Na zakończenie chciałbym podziękować tym wszystkim, którzy poświęcali swój czas i umiejętności, pracując dla stowarzyszenia. Dziękuję instytucjom samorządowym, państwowym, bankom, przedsiębiorstwom i wszystkim tym, którzy dla nas przeznaczają swoje 1,5 % podatku. Bez tego wsparcia taka działalność nie byłaby możliwa. To, co dotychczas zrobiliśmy, to nasze wspólne dzieło.
